Ο μέντορας και οι άφθαρτες
Ας πάμε λίγο στα παλιά. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 το Ελληνικό Χρηματιστήριο άρχιζε να ξεφεύγει από την «αφάνεια» παρουσιάζοντας έντονα τα σημάδια δυναμικής προσέγγισης στην επενδυτική φιλοσοφία του έλληνα αποταμιευτή. Ήταν η εποχή της επανεκλογής του Ανδρέα Παπανδρέου, των «Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων» (ΜΟΠ), τού πακέτου Ντελόρ, του «Τσοβόλα δώσ’ τα όλα», του Τζαννή Τζαννετάκη και του Ζολώτα. Ο Γενικός Δείκτης ξεκίνησε από τις 59 μονάδες το 1984 και έφτασε στα τέλη του 1990 στις 950 μονάδες σημειώνοντας εκρηκτική άνοδο της τάξεως του +1510% . Ήταν εκείνη ακριβώς η περίοδος, που με στρίμωξε στη γωνία του ρινγκ αλλάζοντας ολοκληρωτικά τον επαγγελματικό μου προσανατολισμό. Η ιδέα της επαγγελματικής κατάρτισης και ενασχόλησης με το Ελληνικό Χρηματιστήριο είχε μπει ως άμεσος στόχος στο εφηβικό μυαλό μου. Παρά την ανεξέλεγκτη μεταστροφή μου στάθηκα αρκετά τυχερός, καθώς από την πρώτη στιγμή που άρχισα να δουλεύω, κατά τα τέλη του ’89, ως ασκούμενος σε ένα γνωστό τότε γραφείο χρηματιστή είχα πρόσβαση στη Σοφοκλέους, στο χώρο συναλλαγών του Ελληνικού Χρηματιστηρίου.
Ήμουν τυχερός γατί μέσα στο τεράστιο αυτό «σχολείο» συνάντησα σημαντικούς ανθρώπους οι οποίοι με ανιδιοτέλεια και αγάπη μοιράστηκαν με τον τότε έφηβο και άβγαλτο την πολυετή πείρα τους. Οι ποιο ισχυροί στις διδαχές ήταν οι «παλιάς κοπής» χρηματιστές. Ο τίτλος του χρηματιστή μπορεί σήμερα να έχει ξεθωριάσει αλλά τότε συμβόλιζε τιμή και καταξίωση ετών, ενώ για να τον αποκτήσεις περνούσες από μία ολόκληρη εκλεκτική διαδικασία. Ένας από τους τότε ποιο σημαντικούς «δασκαλούς» μου ήταν και ο χρηματιστής Λέων Δεπόλας ο οποίος μάλιστα είχε αποκτήσει τον τίτλο το 1985 μετά από 15ετή δραστηριοποίηση στο χρηματιστηριακό κλάδο. Θυμάμαι ότι την πρώτη φορά που τον γνώρισα «έτρεμα» καθώς πίστευα ότι μια τόσο δυνατή προσωπικότητα με τέτοιο κύρος στο χώρο του Ελληνικού Χρηματιστηρίου δε θα ήθελε να αφιερώσει χρόνο σε έναν ασκούμενο τύπο όπως ήμουν εγώ. Και όμως ήταν τόσο ανοιχτός, πρόσχαρος και απλόχερος σε οτιδήποτε ήθελα να μάθω που με άφησε άναυδο. Οι συμβουλές του ήταν ανεκτίμητες. Μία από αυτές την είχα αδράξει σε μία άσχημη περίοδο στις αρχές του 1990, όπου το Ελληνικό Χρηματιστήριο είχε πάρει τη κατιούσα. Στη τότε ερώτηση, που του εναπόθεσα μετά τη λήξη μιας «κόκκινης» συνεδρίασης, ποιες μετοχές θα έπρεπε να διαλέξω, τώρα που το χρηματιστήριο έχει σημαντική πτώση, ο κ. Δεπόλας μου απάντησε ότι θα έπρεπε πρώτα να εντοπίσω τις «άφθαρτες», αυτές δηλαδή που δεν έχουν επηρεασθεί από τη κρίση. Στον αντίλογο γιατί να μην αγοράσω αυτές που πέφτουν περισσότερο μιας που η τιμή τους έχει γίνει πολύ φθηνότερη άρα και το κέρδος μου θα ήταν μεγαλύτερο η απάντηση ήταν αρκετά διαυγής… Να είσαι σίγουρος, μου απάντησε, ότι οι εταιρείες που θα μείνουν όρθιες στη κρίση θα γίνουν ισχυρότερες και σε βάθος χρόνου ποιο αποδοτικότερες. Αντιθέτως όσες εταιρείες είναι χτυπημένες από τη κρίση και οι μετοχές τους πέφτουν εκτός από το γεγονός ότι θα χάσεις τον ύπνο σου, είναι πολύ πιθανών να συνεχίσουν να πέφτουν ή στη καλύτερη των περιπτώσεων να μείνουν στάσιμες προσπαθώντας να κλείσουν τις όποιες πληγές.
Χρησιμοποιώντας τη συμβουλή αυτή στην τωρινή κρίση της πανδημίας με τον όρο των «άφθαρτων» εταιρειών θα χαρακτηρίζαμε πολύ γρήγορα τις τρεις ακόλουθες:
Τον ΟΤΕ, όπου παραμένει σχεδόν ανεπηρέαστος εδώ και εβδομάδες γύρω από την έλξη των 12 ευρώ προετοιμάζοντας το έδαφος για την ανοδική κατάλυση της μακροπρόθεσμης αντίστασης των 13 ευρώ. Περιοχή, όπου έχουμε επανειλημμένως πει ότι θα αποτελέσει το εφαλτήριο για το επόμενο ανοδικό κύμα προς το επίπεδο των 14,50 με 15,50 ευρώ. Χορηγός στο ανοδικό ταξίδι είναι φυσικά ο επιτυχής αναπτυξιακός του μετασχηματισμός που θα τον αναδείξει ως το μεγαλύτερο επενδυτή σε νέες τεχνολογίες και υποδομές στην Ελλάδα.
Την αρχόντισσα της πράσινης ενέργειας τη ΤΕΝΕΡΓΑ. Εδώ διαγραμματικά είναι εμφανής η πρόθεση της μετοχής να κατευθυνθεί προς το επίπεδο των 10 ευρώ ανοίγοντας έτσι δίαυλο επικοινωνίας με την περιοχή των 11 ευρώ. Ανοδική διέλευση από τα 11 ευρώ θα ξεκλειδώσει ανοδικά μονοπάτια, που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στα 14 ευρώ.
Και το ΣΑΡΑΝΤΗ, όπου μετά τη γρήγορη εξαέρωση των πωλητών συνεχίζει και λαμβάνει τιμές μέσα στο εύρος διακύμανσης των 8 με 9 ευρώ δηλώνοντας έτοιμος να ανέβει κατηγορία και να απειλήσει το όριο των 10 ευρώ. Σημάδι απαρχής της ανοδικής φυγής η αρπαγή τις σχεδόν τριπλής τοπικής κορυφής στα 9,20 ευρώ.
Κλείνοντας θα ήθελα να αποτίνω φόρο τιμής στο κ. Λέων Δεπόλα. Το χαμόγελο, το ήθος, η ψυχή, το βάθος των συζητήσεων και πάνω από όλα η τιμιότητά του με έκανε να αγαπήσω το Ελληνικό Χρηματιστήριο. Ήταν μεγάλη μου τιμή που συνάντησα έναν τέτοιο μέντορα στην αρχή της καριέρας μου και αν κρίνω από την πορεία των σημερινών ασκούμενων νέων που προσπαθούν ματαίως να μάθουν κάτι παραπάνω από αυτά που γράφουν τα βιβλία ήμουν πράγματι πολύ τυχερός.
Δυστυχώς το μεγάλο εκείνο σχολείο ο χώρος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου μετά από δεκαετίες λειτουργίας δεν υπάρχει πια.
Οι τελευταίοι χρηματιστές «παλιάς κοπής», που είχαν το ανιδιοτελές σθένος να σου εμφυσήσουν τη σωστή μορφή του χρηματιστηριακού θεσμού είναι πλέον μετρημένοι στα δάχτυλα, αφήνοντας σταδιακά ένα μεγάλο κενό πίσω τους.
Η δε ψυχρή ιντερνετική αποξένωση που έχει προκληθεί ακόμα και στα υπάρχοντα στελέχη της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς δεν αφήνει το νέο αίμα ασκούμενων σπουδαστών και μη να περάσει μέσα από τους τέσσερις τοίχους και να διευρύνει τους μεγάλους ορίζοντες που ανοίγει το χρηματιστήριο.
Αποποίηση ευθύνης: Το παρόν ενημερωτικό σημείωμα συνιστά διαφημιστική ανακοίνωση ενημερωτικού περιεχομένου και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση ή προσφορά για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Καμία πληροφορία που εμπεριέχεται σε αυτό, δε θα πρέπει να εκληφθεί, σε καμία περίπτωση, ως προτεινόμενη ως κατάλληλη επένδυση για τον παραλήπτη, ούτε μέσο επίτευξης των συγκεκριμένων επενδυτικών στόχων ή κάλυψης οποιωνδήποτε άλλων αναγκών του παραλήπτη, ούτε υποκατάστατο τυχόν συμβατικών κειμένων που αφορούν τις περιγραφόμενες σε αυτό συναλλαγές. Για τους λόγους αυτούς, κάθε επενδυτής θα πρέπει να προβεί στη δική του αξιολόγηση οποιασδήποτε πληροφορίας παρέχεται στην παρούσα επικοινωνία και δε θα πρέπει να βασίζεται σε οποιαδήποτε τέτοια πληροφορία, ως εάν αυτή να αποτελούσε επενδυτική συμβουλή. Το παρόν δεν συνιστά, επίσης, έρευνα στον τομέα των επενδύσεων και, συνεπώς, δεν καταρτίστηκε από την Εταιρεία σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Οι πληροφορίες που διατίθενται στο παρόν βασίζονται σε πληροφορίες που διατίθενται στο κοινό και θεωρούνται αξιόπιστες. Η Εταιρεία δεν φέρει καμία ευθύνη ως προς την ακρίβεια ή πληρότητα των πληροφοριών αυτών. Οι απόψεις και εκτιμήσεις που εκτίθενται στο παρόν αφορούν την τάση της εγχώριας και των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών κατά την αναγραφόμενη ημερομηνία και υπόκεινται σε αλλαγές χωρίς ειδοποίηση. Η Εταιρεία ενδέχεται, ωστόσο, να συμπεριλάβει στο παρόν έρευνες στον τομέα των επενδύσεων, οι οποίες έχουν εκπονηθεί από τρίτα πρόσωπα. Η εταιρεία δεν τροποποιεί τις ως άνω έρευνες, αλλά τις παραθέτει αυτούσιες, και, συνεπώς, δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών.
